Cichy zabójca – Nadciśnienie i jego niebezpieczeństwo
Nadciśnienie tętnicze często rozwija się bezobjawowo przez długie lata, nie dając żadnych wyraźnych sygnałów ostrzegawczych. Jednak gdy organizm zaczyna „krzyczeć o pomoc”, liczy się każda minuta. Zamiast zwlekać z wizytą u lekarza, w sytuacjach zagrożenia życia należy natychmiast zadzwonić pod numer 112. Jakie są symptomy, które powinny wzbudzić niepokój?
Dlaczego nadciśnienie to poważny problem zdrowotny?
W Polsce nadciśnienie dotyczy niemal jednej trzeciej dorosłych, a aż 63% seniorów mierzy się z tym problemem. Choć choroba ta zwykle narasta „po cichu”, stanowi główną przyczynę udarów mózgu oraz zawałów serca. W dzisiejszych czasach szybkie tempo życia, codzienny stres i dieta obfitująca w sól sprawiają, że wysokie wartości ciśnienia pojawiają się nawet u osób w wieku 20 i 30 lat. Większość pacjentów dowiaduje się o nadciśnieniu zupełnie przypadkowo – podczas rutynowych badań albo dopiero po wystąpieniu powikłań.

Osoby z nadciśnieniem powinny regularnie kontrolować swoje ciśnienie Fot. Canva
Najgroźniejsze objawy nadciśnienia – kiedy wezwać karetkę?
Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne (ESC) wskazuje, że wystąpienie poniższych symptomów wraz z ciśnieniem skurczowym wynoszącym ≥180 mmHg lub rozkurczowym ≥110 mmHg, może oznaczać kryzys nadciśnieniowy – stan bezpośredniego zagrożenia życia. Oto objawy alarmowe, które nigdy nie powinny być ignorowane:
- Ból w klatce piersiowej – może sygnalizować zawał serca lub rozwarstwienie aorty;
- Duszność i uczucie braku powietrza – wskazują, że serce może nie nadążać z pompowaniem krwi lub rozwija się obrzęk płuc;
- Pulsujący, nagły ostry ból głowy połączony z zawrotami, nudnościami bądź drętwieniem twarzy;
- Zaburzenia widzenia lub mowy – od „mroczków” przez nagłą ślepotę do bełkotliwej mowy, co może oznaczać udar niedokrwienny lub krwotoczny;
- Omdlenia, splątanie, drgawki – symptomy encefalopatii nadciśnieniowej, czyli obrzęku mózgu wywołanego bardzo wysokim ciśnieniem.
Jak postępować, gdy pojawią się niepokojące symptomy?
- Natychmiast zadzwoń po karetkę (112), gdy którykolwiek z powyższych objawów wystąpi – nie próbuj prowadzić auta ani nie zwlekaj z pomocą.
- Usiądź wygodnie i ogranicz ruch – staraj się oddychać spokojnie i głęboko, aby zmniejszyć zapotrzebowanie serca na tlen.
- Jeśli masz domowy ciśnieniomierz, zmierz wartość ciśnienia i przekaż wynik ratownikom oraz dyspozytorowi karetki.
- Po ustąpieniu nagłego zagrożenia regularnie sprawdzaj swoje ciśnienie, najlepiej co najmniej raz w tygodniu, i zapisuj pomiary.
- Przy ciśnieniu utrzymującym się powyżej 140/90 mmHg lub obecności chorób współistniejących takich jak cukrzyca czy przewlekła choroba nerek, koniecznie konsultuj się z lekarzem rodzinnym.
- Pamiętaj o codziennej profilaktyce: zmniejsz spożycie soli do 5 g na dobę, dbaj o właściwą masę ciała, regularnie ruszaj się (minimum 150 minut tygodniowo) i rzuć palenie.
Ważne!
Jeżeli masz wątpliwości, czy objaw jest rzeczywiście poważny – lepiej wezwać pomoc i usłyszeć, że to fałszywy alarm, niż ignorować sygnały będące początkiem zawału czy udaru.
Dlaczego szybka reakcja jest tak istotna?
Kryzys nadciśnieniowy zagraża życiu i wymaga natychmiastowej diagnostyki oraz leczenia w warunkach szpitalnych. Według najnowszych wytycznych ESC/ESH na rok 2024, przy ciśnieniu ≥180/110 mmHg należy pilnie wykluczyć uszkodzenie narządowe, a w razie wystąpienia opisanych objawów – bezzwłocznie rozpocząć obniżanie ciśnienia krwi.
Zadbaj o zdrowie swojego serca
Nadciśnienie jest poważnym wyzwaniem zdrowotnym współczesności, ale jego powikłań można skutecznie zapobiegać dzięki wczesnej diagnozie, regularnym pomiarom oraz odpowiedniemu trybowi życia. Nie lekceważ nawet pozornie drobnych objawów i wiedź, kiedy należy wezwać fachową pomoc.