Zachorowało już 11 mln Polaków, wielu jeszcze nie wie. Najgorszy jest brak objawów
Nadciśnienie tętnicze, zwane także hipertensją, to jedna z najczęściej występujących, a zarazem bagatelizowanych chorób przewlekłych w Polsce. Szacuje się, że już ponad 11 milionów Polaków zmaga się z tą dolegliwością, często nie zdając sobie z tego sprawy. Choroba przez bardzo długi czas może nie manifestować się żadnymi objawami, co sprawia, że jest tym bardziej niebezpieczna. Brak leczenia może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak udar mózgu, zawał serca, niewydolność nerek czy trwała niepełnosprawność.
Dlaczego nadciśnienie jest tak trudne do wykrycia?
Hipertensja potrafi być „niewidoczna” przez wiele lat, gdyż nie daje jednoznacznych symptomów. Często jej obecność odkrywana jest przypadkowo podczas rutynowych badań. Przez utrzymujące się podwyższone ciśnienie tętnicze serce oraz naczynia krwionośne są nadmiernie obciążone. To z kolei przyspiesza zużycie układu krążenia oraz zwiększa ryzyko uszkodzenia ważnych narządów – serca, nerek, mózgu. Wysokie ciśnienie uznaje się za wartość przekraczającą 140/90 mm Hg.
Kto jest najbardziej narażony na rozwój nadciśnienia?
Ryzyko zachorowania wzrasta wraz z wiekiem. U osób powyżej 60. roku życia nawet co drugi pacjent może mieć nadciśnienie. Jednak choroba dotyka także coraz częściej młodsze osoby, zwłaszcza te, które prowadzą stresujący tryb życia, mają nadwagę lub są mało aktywne fizycznie. Dodatkowo na rozwój nadciśnienia wpływ mają takie czynniki jak:
- palenie papierosów,
- nadmierne spożycie alkoholu,
- niewłaściwa dieta, bogata w sól i tłuszcze nasycone oraz uboga w warzywa,
- brak ruchu,
- choroby współistniejące (np. cukrzyca typu 2, przewlekła choroba nerek),
- obciążenia genetyczne – jeśli w rodzinie występowało nadciśnienie, ryzyko jest większe.
Normy i zasady diagnostyki ciśnienia krwi
Zgodnie z wytycznymi Europejskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego (ESH) i Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego, prawidłowe wartości ciśnienia krwi powinny utrzymywać się poniżej 130/85 mm Hg. Diagnostyka nadciśnienia polega na regularnym monitorowaniu ciśnienia – u osób zdrowych badań powinno się wykonywać przynajmniej raz w roku, a częściej u pacjentów z czynnikami ryzyka. Warto zaopatrzyć się w domowy ciśnieniomierz i prowadzić systematyczne zapiski pomiarów.
Klasyfikacja ciśnienia wg ESH/ESC:
- Niepodwyższone: <120/70 mm Hg
- Podwyższone: 120–139 / 70–89 mm Hg
- Nadciśnienie 1. stopnia: 140–159 / 90–99 mm Hg
- Nadciśnienie 2. stopnia: 160–179 / 100–109 mm Hg
- Nadciśnienie 3. stopnia: ≥180 / ≥110 mm Hg
Skuteczna profilaktyka i leczenie nadciśnienia
Kontrola nadciśnienia jest możliwa, choć wymaga wczesnej diagnozy i konsekwentnego podejścia do terapii. Czego warto się trzymać?
- Zmiana stylu życia: ogranicz spożycie soli na mniej niż 5 g dziennie, zwiększ ilość warzyw, owoców oraz produktów pełnoziarnistych w diecie.
- Regularna aktywność fizyczna: codzienna dawka minimum 30 minut umiarkowanego ruchu, np. spacer, jazda na rowerze, co najmniej 5 dni w tygodniu.
- Kontrola masy ciała: nawet niewielka redukcja wagi – 5–10% – może znacząco obniżyć ciśnienie.
- Unikanie używek: rzucenie palenia i ograniczenie alkoholu.
- Leczenie farmakologiczne: stosowanie zaleconych przez lekarza leków jest niezbędne – nadciśnienie samo nie ustąpi.
Systematyczna terapia i zdrowy styl życia chronią przed groźnymi powikłaniami, takimi jak choroba niedokrwienna serca, udar mózgu czy niewydolność nerek.
Niebezpieczeństwa wynikające z braku leczenia
Jeśli nadciśnienie pozostanie nieleczone lub niewłaściwie kontrolowane, organizm narażony jest na poważne konsekwencje, takie jak:
- udar niedokrwienny lub krwotoczny mózgu,
- zawał mięśnia sercowego,
- przewlekła niewydolność nerek,
- retinopatia nadciśnieniowa prowadząca do pogorszenia widzenia,
- zaburzenia funkcji poznawczych oraz demencja naczyniowa.
Z tego powodu eksperci podkreślają, jak ważne jest systematyczne mierzenie ciśnienia, nawet gdy nie odczuwamy żadnych dolegliwości. Nadciśnienie tętnicze to choroba bezbolesna, ale może okazać się śmiertelna.
Materiał ma charakter wyłącznie informacyjny i nie zastępuje porady lekarskiej. W przypadku problemów zdrowotnych skonsultuj się z lekarzem.